Verkalkingen in het peesblad (rotatorcuffcalcificaties)

Wat is een verkalking van het peesblad?

In het peesblad van de schouder kunnen zich verkalkingen vormen. Dit proces heeft niets te maken met artrose, slijtage of botontkalking, een associatie die door vele mensen verkeerdelijk wordt gemaakt. Verkalkingen zien we meestal bij relatief jonge mensen. Waarom er zich verkalkingen vormen in het peesblad is niet echt gekend. Een erfelijke factor zou kunnen meespelen, evenals een variante in de bloedvoorziening van de rotatorcuff.
Overbelasting lijkt niet echt een belangrijke factor; we zien verkalkingen evenzeer bij mensen die geen belastende job of sport uitoefenen.
De verkalkingen komen vaak in beide schouders voor en zijn heel vaak symptoomloos.

Verschillende stadia bij verkalking in de schouder:

1. Groeifase
   De verkalking vormt zich traag in de pees. Dit gaat meestal niet gepaard met pijn. Deze fase kan lang (jaren) duren zonder dat de patiënt er iets van voelt.

2. Rustfase
   De verkalking ligt ingebed in de peeskap, meestal als een harde korrelige massa. Ze geeft in deze fase alleen last als ze door bewegingen boven schouderhoogte tegenaan het dak van het schouderblad botst. (Zie hoofdstuk over inklemming pees). Sommige mensen vermelden een vage zeurende pijn of een zwaar gevoel.

3. Oplossingsfase
   Op een bepaald moment kan er kalk vrijkomen uit de afgekapselde kalkophoping.
   Ons afweermechanisme herkent dit als lichaamsvreemd materiaal en gaat hiertegen een ontstekingsreactie voeren. Dit gaat gepaard met een opstoot van zeer hevige pijn en bewegingsbeperking.
   Tijdens deze opstoten worden kleine stukjes van de verkalking opgelost.
   Soms verkeert de verkalking in een soort 'pasta-achtige' fase. Ook dit veroorzaakt een hevige ontsteking en pijn.

Wat veroorzaakt de pijn bij een verkalking in de schouder?

Wanneer een kalkneerslag zich vormt in het peesblad kan dit pijn geven door druk-opbouw in de pees, door verdikking van de pees met inklemming onder het dak van het schouderblad (acromion) of door chemische irritatie van de kalk.
In de periodes dat er kalk vrijkomt uit de afgekapselde ophoping gaat het lichaam hiertegen een afweerreactie inzetten. Dit gaat vaak gepaard met een zeer uitgesproken ontstekingsreactie en periodes van zeer hevige pijn.

Behandeling van peesverkalkingen in de schouder.

Cortisone inspuiting

Tijdens deze opstoten van ontsteking behandelen we best met sterke pijnstilling, rust (arm in een draagdoek of draaglint dragen) en zo mogelijk met een cortisone inspuiting. De inspuiting zal de kalk niet oplossen maar onderdrukt de hevige ontstekingsreactie en kan de pijn meestal onder controle krijgen een tweetal dagen na de inspuiting. De ontstoken schouder afkoelen helpt eveneens om de pijn te onderdrukken. Opwarmen brengt het averechts effect.

ESWT

Als de verkalking niet spontaan oplost, kunnen we trachten de het oplossingsproces te versnellen door met (ultrasone) schokgolven op de verkalking te schieten.
Deze procedure gekend als "ESWT" (Extracorporele Shock Wave Therapy) is verwant aan de vergruizing van nierstenen. Onder lokale verdoving en na echografische plaatsbepaling wordt een sonde op de huid boven de verkalking geplaatst en worden schokgolven op de verkalking geschoten. De behandeling kan tijdelijk pijnlijk zijn (kneuzingsgevoel). Grote verkalkingen en verkalkingen in associatie met een cuffscheur zijn meestal niet succesvol te behandelen met ESWT.

Operatie

Bij falen van deze eenvoudige middelen, of voor patiënten die sneller van de verkalkingen verlost wensen te zijn, kan chirurgie helpen. De grootste delen van de verkalkingshaarden worden verwijderd waarna de aldus ontstane opening in het peesblad terug dient gesloten te worden.
Kleine restantjes van de verkalkingen, verkleefd in de pees kunnen achterblijven maar veroorzaken meestal geen last. Verkalkingen komen, eens weggehaald, in de regel niet meer terug.